Zapraszam Cię, byśmy razem wyruszyli w drogę. W podróż za Słowem, które mieszka w naszych sercach. Droga krzyżowa, którą Ci dziś proponuję, to czternaście medytacji zestawionych z dziełami sztuki komentującymi dany etap. Do każdej stacji dołączona jest pieśń pasyjna, dzięki której możesz zanurzyć się w głębi kontemplacji. Linki do pieśni podane przy stacjach pochodzą z YT. Możesz również skorzystać z przygotowanej przeze mnie playlisty na Spotify.
Droga, która jest przed nami, zajmie Ci nieco ponad godzinę.
Możesz podzielić tę modlitwę na kilka części, możesz także opuścić niektóre elementy. To jest jednak ważne: pozwól się prowadzić Duchowi Świętemu i dostrój swoje tempo do jego sugestii. Gotowa? Gotowy?
Początek
Pan BÓG dał mi język ucznia,
abym umiał słowem pokrzepiać strudzonych.
Rozbudza mnie każdego ranka,
od rana czyni mnie gotowym,
bym słuchał jak uczeń.
Pan BÓG otworzył mi uszy,
a ja się nie wzbraniałem
ani nie cofnąłem.
Izajasz 50, 4
Panie, oto teraz jesteśmy gotowi. Pozwól nam pójść drogą słuchania i głoszenia Słowa Bożego. Otwórz nam uszy ucznia, aby były czujne na Twe słowo, chętne do słuchania tego, czego jeszcze nie znamy i nieskore do wycofywania się przed dobrą nowiną o nadziei.
Antoni van Dyck, Chrystus na krzyżu
z św. Katarzyną Sieneńską,
św. Dominikiem i aniołem, 1622-1627
I. Piłat opuszcza wzrok
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
nie potrafisz rozpalić nadziei
w człowieku zmęczonym życiem
skupionym na własnym rozgoryczeniu
nie chcę i nie mogę podnieść wzroku
ponad dobrze znany horyzont pragnień
czyli moją zranioną duszę
moje rozczarowane sny
Twoja porażka
jest jednak moją porażką
– Naszą –
porażką tego
czego nie ośmielam się szukać
Hieronim Bosch, Ecce Homo, 1490
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
II. Tak dla zbawienia
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
wziąć na ręce krzyż
to zamiast bierności
rozpaczy
i niemej akceptacji
zaufać stworzeniu człowieka
z jego groźbą i nadzieją
to ostateczne
tak
dla zbawienia
dobra nowina
że jesteśmy jacy jesteśmy
– zbawieni
Mistrz Norymberski, Chrystus niesie krzyż,
1350–1360
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
III. Upadam obok Jezusa
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
jestem zraniony i rozerwany
obcy samemu sobie
po omacku szukam Edenu
w chaosie pragnień
samozakłamania grzechu
upadania w zwątpieniu
a Twoje słowo:
otucha
gest nadziei
powstań przyjaciółko
już minęła zima
Mistrz Reński, Dźwiganie krzyża, 1325 – 1335
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
IV. Jezus spotyka Matkę Słowa
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
twe spojrzenie Jezu rozczula
nie mogę się wymówić
uciec sprzed Twego oblicza
na twoje Słowo
będę rodzić Ciebie
niech się tak stanie
niech bez krzyku i bólu
przynoszę Cię światu
niech Tobą promienieję
wnoszę pokój
błogosławieństwo
łagodność
cierpliwość
życzliwość
miłość
niech mnie odtąd zwą
Matką Słowa
Parmigianino, Studium Madonny
i Dziecka, 1526 – 1530
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
I Ty, któraś współcierpiała,
Matko Bolesna, przyczyń się za nami!
V. Szymon mimochodem pomaga
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
bohater mimochodem
dzieła odkupienia ludzkości
jest to zadanie
do którego mnie zapraszasz
które mnie przerasta
gdy prostuję krzywe drogi
niosę z zatroskanym ciężar jego zmartwień
rozdaję dobre Słowa
powstrzymuję gorzkie myśli
w ten sposób
mimochodem
z Tobą
zbawiam człowieka
Giovanni Antonio Guardi,
Dobry Samarytanin, 1699–1766
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
VI. Weronika i Twarz
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
stworzył mnie Bóg na swój obraz
białe płótno z kalwaryjskiej drogi
prawdziwą ikonę najwyższego
odkrywającą jego twarz
– twarz Boga rozkochanego w stworzeniu
– oblicze zasnute krwią i zmęczeniem
– portret sędziego żywych i umarłych
– skórę policzki i czoło pokryte ranami
gdy się rozglądam dokoła
Ty jesteś tak blisko
Mattia Preti, Święta Weronika z chustą, 1652
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
VII. Miłość schodzi na ziemię
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
naucz mnie mówić innym o Tobie
bez niepotrzebnych ozdobników
bez splendoru
wydumanych frazesów
za którymi ukrywam moją nieporadność
w świadczeniu o Tobie
o Miłości która zeszłaś z nieba na ziemię
stanęłaś w jednym szeregu z nami
w prostocie
i ubóstwie
Deodato Orlandi, Św. Jan Ewangelista w żałobie,
1300 – 1310
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
VIII. Jezus opłakuje niewiasty
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
najwyższa pora
by już przetrzeć oczy
nie o ból
cierpienie i śmierć
przecież chodzi
w centrum uwagi jest
tron Chwały
i Ty
Chwała
najwyższa pora
by już wyjść poza współczucie
– solidarność w udręce ciała –
i oczami duszy zobaczyć
bliskość
zwycięstwa
Bartolomeo Veneto, Dziecię Chrystus jako Zbawiciel Świata, 1502 – 1546
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
IX. Jezus wstaje
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
trzecie powstanie
jakbyś nie mógł się doczekać finału
pomimo trudu
pełen żaru i pasji
jak zawodnik przed startem
wstajesz
idziesz
wyprzedzasz wszystkich
jedyny świetnie znasz drogę
i wiesz jak przeciąć wstęgę na mecie
Naśladowca Bartolomé Estebana Murillo,
Mnich dźwigający krzyż, 1680–1700
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
X. Piękny człowiek
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
OTO CZŁOWIEK
w nieskalanym wydaniu
Nowy Adam
cały piękny i dobry
wreszcie czyni jawnym to
kim jest dla nas
– Przyjacielem
wolny dar miłości
tuż przed całopaleniem
lśniąco biały opłatek
w święto przemienienia
na górze czaszki
Guido Reni, Chrystus u słupa, 1604
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
XI. Jezus błogosławi
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
ostatni gest
do którego podnosisz ręce
na zawsze
nie mogą już przecież opaść
nawet ze zmęczenia
w najczarniejszej godzinie
niesprawiedliwości
samotności
agresji i śmierci
wobec kłamców
zdrajców
okupantów
i morderców
Ty głosisz Ewangelię pokoju
wszystko jest dobre
powoli zakwita
Drzewo Życia
– w kojącym jego cieniu
wątpimy w świętość
Mistrz Tablic Pasyjnych, Chrystus przybijany do krzyża, 1400
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
XII. Pan Życia umiera
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
jesteś cicha i niepojęta
śmierci
śmierci Pana Życia
najchętniej przed tobą zamilknąć.
a jednak
jeśli nasza śmierć odsłania
to co tracimy
– wszystko –
to śmierć Boga odsłania
to co zyskujemy
–
dlatego właśnie głosimy śmierć Twoją
Panie Jezu!
Mistrz z Flémalle (Robert Campin), Tron Łaski,
1428 – 1430
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
XIII. Po wszystkim
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
po wszystkim
gdy Ciebie już nie ma
ja słucham
– teraz naprawdę z całych sił słucham
gdy tak niewiele potrafię od Ciebie usłyszeć
choć Ty tak wiele mógłbyś mi powiedzieć.
po tym wszystkim
ja czytam
do znużenia czytam
tak wiele zapisano na pergaminie
na Twym ciele.
tak wiele lat minęło od tamtych wydarzeń
jednak niestrudzony
żywy atrament
wciąż nie może zaschnąć
Franz von Stuck, Pieta, 1891
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
XIV. Powrót
Kłaniamy się Tobie, Panie Jezu Chryste i błogosławimy Tobie,
żeś przez krzyż i mękę swoją świat odkupić raczył!
Jezu
Słowo
od początku wychodzące z milczenia Ojca
skrusz milowy
kamień wieczności
i po raz wtóry
wyjdź na świat
byśmy razem z Tobą
wrócili do Boga
Rafael, Siedząca Madonna z Dzieckiem,
1500 – 1502
Któryś za nas cierpiał rany,
Jezu Chryste, zmiłuj się nad nami!
Zakończenie
Daj nam dziś serce ucznia szczerze przejęte Twoim wezwaniem. Serce, które razem z Tobą stawi czoła niepewności i śmierci. Serce czułe, które rozpozna Twój ból w cierpieniu bliźniego oraz we własnej biedzie.
Daj nam też język ucznia: oddany głoszeniu Jedynego Słowa Życia. Język ucznia niosący nowinę – nie tę, którą chce głosić, lecz tę, którą świat ma usłyszeć. Język ucznia, który pociesza, błogosławi, odbudowuje, wyzwala i ożywia.
Amen.
Obrazy: Otwarty dostęp w Arvee i Städel Museum (kolekcja online)
Muzyka: Dominikański Ośrodek Liturgiczny (strona)
Tekst: Piotr Tasak OP
